Gek zijn is gezond, zingt Stef Bos. Morgen is hij God, vandaag Napoleon.
Als ik mag kiezen ga ik voor de laatste; ik leef liever in het hier en nu.
De Napoleontische gekte is een gegeven bij een keizer die eigenlijk niets liever had gewild dan in 1812 in Moskou sneuvelen, zodat hij de annalen was ingegaan als de heroïsche aanvoerder van de veldtocht van zijn megalomane Grande Armée.
Even overschat als fataal.
Napoleon slaagt er niet in, met bijna een half miljoen soldaten, om Moskou onder de voet te lopen of op de knieën te krijgen. Hij wordt daarin geholpen door de Siberische weersomstandigheden.
Het debacle van Moskou is het begin van Napoleons einde; drie jaar later verliest hij de Slag bij Waterloo en daarmee zijn keizerschap.
Via Marktplaats tikte ik onlangs voor een paar euro een totaal stukgelezen exemplaar op de kop van de fascinerende Napoleon-pil van Bart van Loo.
Daarin lees ik onder andere dat de keizer, eenmaal op Sint-Helena, verandert in een futloze papzak. Een bewijs uit het ongerijmde dat het niet voeren van oorlog leidt tot obesitas.
Nadat Napoleon zich ten zuiden van Brussel op een rampzalige manier uit het veld heeft laten slaan, oppert zijn overwinnaar, Arthur Wellesley, om de verliezer te deporteren naar dat nietige eilandje in de Atlantische Oceaan. Zo gezegd, zo gedaan: Napoleon en een handjevol medeballingen schepen in richting Sint-Helena.
In het Britse Kroondeel op tweeduizend kilometer van de Afrikaanse westkust verblijft Napoleon in Longwood House. Het ligt op een kale winderige hoogvlakte en is daarmee meteen ook gemakkelijk te beveiligen door het Britse garnizoen ter plekke.
Een van de generaals die zich in het gezelschap van Napoleon heeft laten verbannen is zijn secretaris: de generaal en historicus Gaspard Gourgaud. Tot begin 1818 dicteert Gourgaud in het ballingsoord Napoleons memoires, die nog in datzelfde jaar verschijnen. De roemruchte Franse keizer overlijdt op het eilandje op 5 mei 1821, om elf minuten voor zes ‘s avonds.
(Recent is me gevraagd welke boeken ik zou meenemen naar een onbewoond eiland. Ik moest goed nadenken, zowel over de boeken als het eiland. Sint-Helena is overigens, op een paar duizend afgelegen zielen na, onbewoond.)
Saillant detail: Google Maps kan geen route vinden naar Sint-Helena. Dat is niet zo vreemd als je bedenkt dat het pas sinds vorig jaar per vliegtuig bereikbaar is dankzij de aanleg van een 1.950 meter lange betonbaan. Voorheen was je vanuit Kaapstad vijf bootreisdagen onderweg.
De echo van het nagenoeg uitgestorven eiland mag in de oren van Boudewijn Büch-volgelingen erg aanlokkelijk klinken, als je te lang in zo’n eenzame negorij moet verblijven wordt je vanzelf knettermesjogge.
In het geval van de 1 meter 67 kleine Franse oud-keizer: nog gekker en vooral ook megalomaner.
Lees Gourgauds boek over de veldslag waar hij zijn Waterloo vond er maar op na: Campagne de 1815, écrite à Sainte-Hélène. Dit kun je op zijn beurt dan weer nalezen in Napoleon. De schaduw van de revolutie van Bart van Loo.
Voetnoten 